کربن که با نماد شیمیایی C و عدد اتمی ۶ در گروه چهاردهم جدول تناوبی قرار گرفته است. این عنصر پانزدهمین عنصر از نظر فراوانی در پوسته زمین بوده و بعنوان چهارمین عنصر در کیهان شناخته میشود. همچنین کربن از لحاظ جرم، بعد از اکسیژن دومین عنصر موجود در بدن انسان است و حدود ۱۸٫۵ درصد از جرم بدن را تشکیل میدهد. کربن بخش بسیار مهمی در تمامی موجودات زنده است و بدون آن زندگی نمیتواند وجود داشته باشد. همچنین کاربرد بسیار زیادی در صنایع مختلف دارد.
ساختار اتمهای کربن به شکلی هستند که می توانند به صورتهای مختلفی با یکدیگر پیوند برقرار نمایند که باعث میشود تا دگرشکلی های متنوعی از کربن تشکیل شود.شناخته شدهترین دگرشکلی های کربن گرافیت، الماس و فولرن باکمینستر هستند. خواص فیزیکی کربن در هر کدام از دگرشکلهای کربنی متفاوت است. بهعنوان مثال گرافیت دارای ظاهری کدر و سیاهرنگ است، در حالیکه الماس کاملاً شفاف و براق است. گرافیت پودری بسیار نرم است که میتواند برروی کاغذ اثری از خود برجا بگذارد . خود گرافیت نیز از واژهای یونانی بهمعنای نوشتن برگرفته شده است. درحالیکه الماس، سختترین ترکیب طبیعی یافت شده بر روی زمین است. گرافیت یک هدایت کننده خوب جریان الکتریکی است، درحالی که الماس یک رسانای ضعیف جریان الکتریکی است.
کاربرد کربن
بیشترین استفاده اقتصادی از کربن به غیر از مواد غذایی و چوب، مربوط به شکل هیدروکربن است که از مهمترین آنها میتوان به نفت خام، سوخت فسیلی و گاز متان اشاره نمود. نفت خام توسط صنایع پتروشیمی در پالایشگاهها تقطیر میشود تا بنزین، نفت سفید، گازوئیل، نفت کوره، قیر و دیگر فراوردههای نفتی تولید نماید. سلولز نیز نوعی پلیمر طبیعی حاوی کربن است که توسط گیاهان به شکل چوب، پنبه، کتان و کنف تولید میشود. سلولز در درجه اول برای حفظ ساختار گیاهان استفاده میشود و ساختار اولیه دیواره سلولی گیاهان را تشکیل میدهد.